تفاوت عمره دانشجويى با عمره‏هاى عادى چيست؟

عمره دانشجويى با عمره‏هاى عادى، تفاوت‏هاى زيادى دارد. يكى از اين تفاوت‏ها، اين است كه در عمره‏هاى دانشجويى، همه جوان و از نظر سنى، در يك سطح هستند. جوان نيز ويژگى‏هاى خاص خود را دارد؛ زودتر حق را مى‏پذيرد و بسيار پرسش‏گر، كنجكاو و حقيقت‏جوست. بنابراين، زمينه زيادى براى انجام كارهاى فرهنگى دارد.

تفاوت دوم اين است كه حضور جوانان داراى تحصيلات دانشگاهى و علمى، موجب مى‏شود كه روحانيان راحت‏تر بتوانند مطالب را در سطحى بالاتر از عوام مردم مطرح كنند و از فرصت عمره، براى دانش‏افزايى و ارتقاى بنيه دينى - دانشجويى بهره بگيرند.

تفاوت سوم اين است كه جوانان در آغاز راه زندگى خود هستند و اگر تغيير و تحول روحى و اخلاقى در آنها پديد آيد، از آن جا كه اين طبقه، مديران آينده كشور مى‏باشند، مى‏توان اميدوار بود كه در آينده كشور، تأثيرگذار باشند و با نهادينه شدن دين در روح و جان آنها، زمينه براى تحول روحى و اخلاقى در جامعه فراهم گردد.

به عنوان مسئول كميته عمره دانشجويى بعثه، نظر خود را در مورد عمره دانشجويى بفرماييد.

در چند سال گذشته، با نظر نماينده محترم ولى فقيه در امور حج و زيارت، تلاش شده تا امكانات بهترى براى دانشجويان فراهم گردد تا اين عزيزان در زمينه‏هاى اجرايى و رفاهى، مشكل مهمى نداشته باشند و بيشتر بتوانند از فضاى معنوى سرزمين وحى استفاده كنند؛ به همين دليل، با تلاش‏هاى به عمل آمده توسط بعثه مقام معظم رهبرى، سازمان حج و زيارت و ستاد عمره، بحمدالله هر سال، وضعيت از گذشته بهتر بوده است.

برنامه‏هايتان در معاونت آموزشى و پژوهشى بعثه براى دانشجويان چيست؟

اين معاونت با همكارى ستاد عمره دانشگاهيان، تلاش كرده تا بخش معنوى و فرهنگى سفر را پررنگ‏تر كند و از چند ماه پيش از تشرف، زمينه را براى دانشجويان عزيز فراهم سازد تا بتوانند از لحظات شيرين اين سفر، بهره لازم را ببرند. روحانيان و مديرانى براى اين كاروان‏ها انتخاب مى‏شوند كه پيش از اين، با جوانان نزديك بوده، مخاطبان خود و نيازهاى آنان را به خوبى بشناسند و بدانند چگونه به نيازهاى اين قشر پاسخ دهند.

در سال‏هاى اخير، سعى شده كه يك برنامه فرهنگى براى زمان سفر ارائه شود تا مسئوليت هر بخش، در آن مشخص شده باشد و خروجى آن برنامه، دست‏يابى به اهداف معنوى سفر باشد. برنامه‏هاى ويژه‏اى نيز در مدينه و مكه براى آنها در نظر گرفته شده كه اميد است مورد توجه اين عزيزان قرار گيرد و سفر را براى آنان شيرين و به‏يادماندنى كند.

براى بهبود روند عمره دانشجويى، چه پيشنهادهايى داريد؟

همان گونه كه مى‏دانيد، هر زائر، در سفر به حرمين شريفين، بايد احكام عمومى، مناسك عمره، تاريخ اسلام، مكان‏هاى تاريخى مكه و مدينه، اسرار و معارف عمره، عقايد، شناخت مذاهب اسلامى، آداب و اخلاق سفر و امثال اين مطالب را بداند تا در هنگام سفر، به خوبى به وظيفه خويش عمل كند.

از سوى ديگر، اهميت اين سفر را به خوبى درك كند و خود را از نظر روحى و اخلاقى، براى حضور در ميهمانى خداوند، آماده سازد و در نتيجه، هنگام سفر به سرزمين وحى، از همان لحظات ورود، از فرصت‏ها بهره‏گيرى كند.

نكته ديگر اين كه خوب است كه تجربه كسانى كه پيش از اين به عمره مشرف شده‏اند، به صورت مكتوب و يا از طريق حضورى، به زائران منتقل گردد تا راهنماى آنان در اين سفر الهى و معنوى باشد.

آسيب‏هاى عمره دانشجويى چيست و در مورد عمره‏هاى عادى چگونه است؟

چند آسيب مهم دراين سفر معنوى وجود دارد كه عبارتند از:

1. غفلت؛ اگر زائر نداند به كجا آمده و چگونه بايد از اين سفر بهره‏بردارى كند، فرصت‏سوزى خواهد كرد و پس از بازگشت، مى‏فهمد كه چه فرصت مهمى را در زندگى از دست داده است. به عنوان مثال، وقتى زائر مى‏تواند در اين سفر با توبه و انابه، گذشته خويش را پاك كند و از درگاه خداوند، بهشت را جايزه بگيرد و نورانيت كسب كرده، نورانى به وطن خويش باز گردد، طبيعى است آن كسى كه نتوانسته به اين اهداف دست پيدا كند، خسارت ديده است؛ خسارتى كه چه بسا ديگر قابل جبران نخواهد بود.

2. جلوه كردن زيبايى‏هاى دنيايى در برابر جاذبه‏هاى معنوى؛ انسانى كه با حضور در مسجدالنبى، مسجدالحرام، قبرستان بقيع و ديگر مكان‏هاى مذهبى، مى‏تواند بركات فراوانى براى خود به دست آورد، اگر به جاى آن، در بازارها بچرخد و خود را خسته كند و سپس به ناچار براى استراحت به محل اسكان خود برگردد، هم پول زيادى را هزينه كرده، هم فرصت‏هاى معنوى زيادى را از دست داده است و جز حسرت و پشيكانى، نصيب او نخواهد شد. يكى از مراجع عالى‏قدر در توصيه به زائران مى‏فرمود: در حرمين شريفين، به دنبال خيرى بگرديد كه در ميهن خود آن را پيدا نكنيد و يا به تعبير ديگر، چيزى تهيه كنيد كه ماندگار باشد و با گذشت زمان، از بين نرود. لباس يا كفش، پس از مدتى مندرس مى‏شوند و ديگر اثرى از آنها باقى نمى‏ماند؛ اما آن كس كه در اين سفر، خدا را بيابد و با پيامبر و ائمه عليهم‏السلام انس بگيرد و آن را در وجود خود نهادينه كند، نه تنها تا پايان عمر از آن بهره مى‏برد، بلكه در قيامت نيز از اين فضيلت بزرگ استفاده كرده، در بهشت، هم‏نشين پيامبر و اهل بيت عليهم‏السلام خواهد شد.

چه توصيه‏هايى به مديران و روحانيان كاروان‏هاى عمره دانشجويى داريد؟

بنده به عنوان كسى كه سابقه ديرينه‏اى در حج و زيارت دارد، از همه عزيزان روحانى و مديران كاروان‏ها مى‏خواهم كه اين فرصت را مغتنم بدانند و اگر جوانان عزيز، پرسشى هم ندارند، آنها از فرصت استفاده كرده، مطالب لازم و ضرورى را به آنان منتقل كنند؛ اما در عين حال توجه داشته باشند كه نبايد جوانان را خسته و زده كنند. اگر نشاط لازم در مخاطب نباشد، بهره لازم را هم نمى‏برد. قرآن مى‏گويد: »لا تقربوا الصلوة و انتم كُسالى«. بنابراين، در حال كسالت و بى‏حالى، نبايد اصرار داشته باشيم كه آنان به مطالب ما گوش دهند.

از سوى ديگر، مسئولان، غم و شادى را در اين سفر با هم لحاظ كنند؛ نبايد فقط مخاطبان خود را بگريانيم؛ البته گريه از خوف خدا و يا گريه بر مظلوميت اهل‏بيت، كارى پسنديده است؛ اما تلاش كنيد تا دانشجويان نشاط خود را حفظ كنند و از عبادت در حال نشاط، لذت ببرند.

توصيه ديگر اين است كه پيش از اين كه دشمن بخواهد فرصت‏هاى ما را به تهديد تبديل كند، آگاهى‏هاى لازم را به دانشجويان منتقل كنند تا آنان، فتنه‏گران را بشناسند و دلايل تفرفه‏افكنى آنها را بدانند و راه‏هاى مقابله با اين فتنه‏ها را نيز شناسايى كرده باشند.

ارتباط نزديك با اين قشر بانشاط و تحصيل‏كرده، كليد موفقيت اين سفر است و اگر گاهى برخى از آنان به دليل شرايط خاص سفر، تلخى از خود نشان دادند، تلخى را با شيرينى و بدى را با خوبى پاسخ دهيد و براى آنان، انسانى ناصح و مشفق باشيد تا روح و جانشان از شيرينى برخورد شما آرام بگيرد و براى هميشه، شيرينى سفر را به يادگار ببرند.

از همگان التماس دعا دارم و در پايان از نسل جوان و فرهيخته كشورمان مى‏خواهم تا پيشنهادها، انتقادها و هر آن چه را كه براى آينده عمره، مفيد و سودمند و قابل اجرا مى‏دانند، پس از سفر، به معاونت آموزش و پژوهش حج و زيارت ارسال كنند تا از نظرات آنان، بهره كافى را گرفته، در برنامه‏ريزى‏هاى آينده، از آنها بهره بگيريم.