.عالم آل محمد ص

از اعتقادات ما این است که ائمه معصومين علیه‌السلام همه نور واحد و همه، عالم آل محمد(ص) هستند. اما اين كه امام رضا علیه‌السلام در بين ائمه طاهرین علیه‌السلام به اين لقب ممتاز شده اند، به لحاظ خصوصيات زماني و مكاني خاص ايشان است؛ زیرا امام علیه‌السلام در زمانی زندگي مي كردند که فرقه ها و مکتب های مختلف علمی با مشرب های مختلف، ظهور و بروز داشتند. اما حضرت با وجودآن همه آراء مختلف علمی، توانستند معارف بلند توحيدي، فقهي، کلامی و مسائل اجتماعي و به خصوص شناخت خدای متعال و پيامبر (ص) را با حضور درگفتگوهای سنگین علمی با متكلمان يهود و نصارى و فرقه های مختلف کلامی و تمام كساني كه در آن زمان در جهان اسلام يك خط فكرى ‏داشتند به ویژه در عصر مأمون عباسی براي مردم و همه جامعه بشری تبيين نمايند که بخشی از این معارف ارزشمند در کتاب گرانسنگ «عيون اخبارالرضا » ذكر شده است.

شيخ صدوق دراين باره مي نويسد: «مأمون عباسی انديشمندان سطح بالاي هر فرقه را در مقابل امام علیه‌السلام قرار مي داد تا حجت آن حضرت را به وسيله آنان از اعتبار بيندازد و اين، به جهت حسادت او نسبت به امام و منزلت علمي واجتماعي او بود؛ اما هيچ كس با آن حضرت رو به رو نمي شد، جز آن كه به فضل او اقرار كرده و به حجتي كه از طرف امام علیه‌السلام عليه او اقامه مي شد، ملتزم مي گرديد.

در این رابطه روایتی است که امام کاظم علیه‌السلام به فرزندان خود می فرمایند:اين برادر شما على، عالم آل محمد(ص) است، مسائل خود را از وى بپرسيد، مطالب او را نگهدارى كنيد، من از پدرم جعفر بن محمد شنيدم مكرر مى گفت: عالم آل محمد (ص)، در صلب تو است؛ كاش من او را مى ديدم، وى با اميرالمومنين علیه‌السلام هم نام است و نام او علیخواهدبود.[1]

اين لقب را كه امام كاظم علیه‌السلام به ايشان دادند، از آن جهت بود كه حضرت، عصر و زمان امام رضا علیه‌السلام را مي ديدند و مي دانستند، مأمون عباسی فرد عالمي است و مي خواهد از طريق علمي با امام مقابله كند و امام رضا علیه‌السلام با علمشان جلوی او و انحرافات مسلمانان را خواهند گرفت و در عين حال باعث رشد اسلام مي شوند.[2]

[1] . بحارالانوار،ج49،ص100

[2] . . خبرگزاری «حوزه»، گفت و گو باآیت الله محسن فقیهی، عضو جامعه مدرسین و از اساتید حوزه علمیه قم