مسجد شجره مسجدى با این نام- جدا از مسجد شجره معروف كه در میقات است- در شهر مكه وجود دارد كه در شمار كهنترین مساجد این شهر است. فاكهى در خبرى آورده است: نقل كردهاند كه رسول خدا در مسجد شجره نماز خوانده است. این مسجد پایینتر از محله یاجج قرار دارد. فاكهى در خبر دیگرى آورده: هر زمان كه عبدالله بن عمر به مكه مىرفت، ابتدا در مسجدى فرود مىآمد كه شجره نزدیك آن بود. وقتى آن را خلوت مىدید در آن نماز مىخواند و اگر خلوت نبود به جاى دیگرى مىرفت. فاكهى سپس ضمن شعرى آورده كه یاجج در بطحا بوده است.(1) بطحا در محوطهاى میان میدان معابده فعلى تا حوالى مسجدالجن است.(2)این هم گفتنى است كه عبدالله بن عمر مقید بود كه هر كجا رسول خدا- ص- توقف كرده یا نماز خوانده، نماز بخواند.
فاكهى در جاى دیگرى آورده: از جمله مساجدى كه نماز خواندن در آنها مستحب است و آثار رسول خدا- ص-در آن هست، مسجدى است كه آن را مسجد شجره مىخوانند. این مسجد در قسمت اعلاى مكه در پشت دار منارة البیضا، در كنار كوه و در برابر حجون و مقابل مسجد الحرس(مسجد الجن)است. در آنجا درختى بوده كه رسول خدا- ص- آن را صدا كرده و درخت نزد آن حضرت آمده است. وى سپس پنج روایت درباره این معجزه پیامبر- ص- در محل مسجد مزبور نقل كرده است.(3)در یكى از این روایات آمده است كه حضرت ركانة بن عبد یزید بن هاشم را به اسلام دعوت كرد. او گفت: ایمان نخواهم آورد تا درخت را صدا كنى و او نزد تو آید. حضرت روى به درخت كرده فرمودند: به اذن خداوند نزد من آى! و درخت نزد آن حضرت آمد.
ازرقى هم از مسجد شجره یاد كرده و نوشته است كه آن مسجد در برابر مسجد الجن است. آنگاه اشاره اى به معجزه حضرت رسول- ص- در آنجا كرده است.(4)زهیر كتبى درباره وضعیت فعلى مسجد شجره مىنویسد: این مسجد در همسایگى مسجد جن (در مسیر شخص عازم حرم) و در نزدیكى میدان سلیمانیه ( و اكنون پل سلیمانیه) قرار دارد. نام فعلى آن مسجد، مسجد الجند راوى(منسوب به ابراهیم جندراوى) است.(5)مسجد مورد نظر، حدود صد متر پایینتر از مسجد جن و در امتداد شارع الجن و طریق مسجد الحرام، درست قبل از پل سلیمانیه است. طول و عرض تقریبى آن دوازده در بیست متر مىباشد و در حال حاضر تابلوى مسجد رقم 43 را نشان مىدهد.
گفتنى است كه روبروى مسجد شجره، مسجد كوچك دیگرى است كه باید كهن باشد، اما هیچ گونه آگاهى درباره این كه ممكن است همان مسجد شجره باشد، نیافتیم.