مسجد ردم الاعلی

فاكهى در كتاب خود(اخبار مكه) از مسجدى با این نام یاد كرده است.«ردم‏» به معناى سد است. اعلى هم قسمت عالى مكه(المعلاة) یعنى همین طریق مسجدالحرام(مسیر منا) است در برابر مسفله كه بخش پایین مكه از اجیاد به آن سو است.(6)فاكهى مى‏نویسد: این مسجد در بخش اعلاى مكه در كنار الردم الاعلى و در نزدیكى چاه جبیر بن مطعم بن عدى بن نوفل قرار داشته است. به این چاه‏«بئرالعلیا» هم گفته مى‏شده است.او مى‏افزاید: گفته شده كه رسول خدا- ص- در اینجا نماز خوانده است.
از یكى از صحابه نقل شده كه رسول خدا- ص- را دیدم كه نماز ظهر و عصر را در نزدیكى بئر علیا مى‏خواند. عبدالله بن عباس بن محمد در این محل مسجدى بنا كرد و در كنارش حوضى ساخت كه در آن آب ریخته مى‏شد. برخى از فقهاى مكه مى‏گفتند كه خانه‏هاى مكه قدیم از اینجا بالاتر نبوده و همه خانه‏ها بین مسجد الحرام تا اینجا بوده است.(7)بئر جبیر بن مطعم هم كه تا این اواخر بوده، طبق اظهار نظر محقق كتاب ازرقى در نزدیكى مسجد الحرام قرار داشته است.
در اینجا سیل بندى بوده كه در مسیر وادى ابراهیم قرار داشته است. مسیر این مسیل، درست در طریق مسجد الحرام قرار داشته و از كنار كعبه‏ مى‏گذشته و به سمت اجیاد مى‏رفته است. ایجاد این سد براى حفاظت از خانه‏هاى مردم و خانه خدا بوده است.
الفاسی در ذیل کتاب شفاء الغرام  ذیل حوادث سال 601 نوشته است كه در این سال مسجد الرایه تعمیر شد.(8)ابن فهد در ذیل حوادث سال 801 نوشته است كه در این سال مسجد الرایه تعمیر شد.(9)در سال 852 نیز طى مراسمى از محل مسجد الرایه تا مسعى شمع روشن كرده‏اند.(10)بر پایه نظر عبدالملك بن دهیش محقق كتاب فاكهى، این مسجد همان است كه اكنون در آغاز بازار جودریه- كه ایرانیان آن را بازار ابوسفیان مى‏خوانند- قرار دارد. یك سمت آن به سوى بازار و سمت دیگر در همان طریق مسجد الحرام است. مسجد مزبور بسیار بزرگ است و اكنون به نام مسجد الرایه شناخته مى‏شود كه نامى جدید است.
مسجد الرایه در سال 1361 ه.ق. نیز مجددا بازسازى شده است. آخرین بار در سال 1394 ه.ق.  به دلیل مشكلات طرحهاى توسعه، محل آن اندكى تغییر كرد و اینك به ناحیه شمالى محل سابق انتقال یافته است! مساحت فعلى آن 232 متر مربع است.

ارسال نظر