ديگر مدفونين بقيع
1- عقيل بن ابىطالب:
مادرش فاطمه بنت اسد بود. او برادر امير مؤمنان على عليه السلام و از آن حضرت بيست سال بزرگتر بود. در راه گسترش اسلام فداكارىهاى بسيارى از خود نشان داد و در دوران پيرى نابينا شد. وى قبل از واقعه حَرّه در سال 20 هجرى قمرى درگذشت و در بقيع به خاك سپرده شد.
آرامگاه عقيل بن ابىطالب
2- عبداللَّه بن جعفر:
مادرش اسماء بنت عُميس بود. اسماء پس از آن كه همراه شوهرش جعفر به حبشه هجرت كرد، عبداللَّه و دو فرزند ديگرش محمد و عون را در آن جا به دنيا آورد. عبداللَّه در جنگ موته پدر را از دست داد و در طول حيات رسول خدا صلى الله عليه و آله و سپس همراه با امير مؤمنان فداكارىهاى بسيارى در راه گسترش اسلام از خود نشان داد. حضرت على عليه السلام زينب كبرى عليها السلام را به ازدواج او درآورد، فرزندش عون در كربلا به شهادت رسيد و دوفرزند ديگرش نيز به دست امويان در واقعه حرّه در مدينه به شهادت رسيدند. وى در سال 80 هجرت به سن 90 سالگى در مدينه درگذشت و در كنار عقيل در بقيع دفن شد.
3- محمد بن على معروف به ابن حنفيّه
او از شخصيتهاى معروف صدر اسلام و فرزند بزرگوار اميرمؤمنان عليه السلام است. در جنگهاى آن حضرت با قاسطين و مارقين و ناكثين شركت داشت و در سال 81 ه. ق. درگذشت و در بقيع به خاك سپرده شد.
4- ابوسفيان بن حارث:
وى كه پسر عموى پيامبر صلى الله عليه و آله بود، در سال 20 هجرى در مدينه درگذشت و در بقيع به خاك سپرده شد.
5- اسماعيل بن جعفر:
او فرزند امام صادق عليه السلام بود كه با اهل و عيال خود در منطقه عُرَيض به سر مىبرد و سرانجام در دوران حيات پدر بزرگوارش در سال 143 ه. ق. زندگى را بدرود گفت و در فاصله حدود 15 مترى قبور ائمه در بقيع به خاك سپردهشد. پس از احداث خيابان اباذر قبر اسماعيل به داخل بقيع منتقل گرديد.
6- عثمان بن مظعون:
وىاز افاضل صحابه پيامبر صلى الله عليه و آله و سيزدهمين كسى بود كه به رسول خدا صلى الله عليه و آله ايمان آورد. او دوبار به حبشه هجرت كرد و در جنگ بدر شركت داشت و پس از بازگشت در بيست و دومين ماه هجرت درگذشت. عثمان بن مظعون نخستين مهاجرى بود كه در مدينه درگذشت و در بقيع دفن شد.
7- اسعد بن زراره:
وى از بيعت كنندگان با پيامبر در عقبه و نخستين كسى بود كه به دستور رسول خدا صلى الله عليه و آله نماز جمعه را در مدينه اقامه كرد. او در سال اول هجرت و در حالى كه هنوز بناى مسجد النبى صلى الله عليه و آله به پايان نرسيده بود درگذشت. رسول خدا صلى الله عليه و آله بر نعش او حاضر شد و وى را غسل داد و كفن پوشانيد و در حالى كه مىگريست او را در بقيع به قبر نهاد.
8- خُنيس بن حُذافه:
وى از هجرت كنندگان به حبشه و از نخستين اسلام آورندگان بود و بر اثر زخمى كه در جنگ بدر برداشت،سرانجام بهشهادت رسيد. پيامبر صلى الله عليه و آله بر جنازهاش نماز گزارد و او را كنار قبر عثمان بن مظعون در بقيع به خاك سپرد.
9- سعد بن معاذ:
سعد از قبيله اوس و از صحابه بزرگ پيامبر صلى الله عليه و آله بود و در جنگ بدر پرچم دار اوسيان بود. در جنگ خندق مجروح شد و در آستانه شهادت قرار گرفت و سرانجام همزمان با غزوه بنىقريظه از دنيا رفت. پيامبر صلى الله عليه و آله بر او نماز گزارد و او را در بقيع، نزديك قبر فاطمه بنت اسد به خاك سپرد.
10- عبداللَّه بن مسعود:
او از نخستين كسانى است كه به رسول خدا صلى الله عليه و آله ايمان آورد و در خواندن و آموختن قرآن به مرتبه والايى دست يافت و در جمع آورى قرآن نيز نقش داشت. وى در سال 32 ه. ق. بدرود حيات گفت و در كنار قبر عثمان بن مظعون در بقيع به خاك سپرده شد.
11- ابوسعيد خُدرى:
وىاز صحابه رسولخدا صلى الله عليه و آله بودودر جنگ احد شركت داشت. داراى دو خصلت علم و شجاعت بود. پس ازرحلت پيامبر صلى الله عليه و آله از راويان مناقب اهل بيت به شمار مىآمد.
وى سرانجام در سال 64 يا 74 ه. ق. در مدينه وفات يافت و در نزديكى قبر فاطمه بنت اسد به خاك سپرده شد.
12- مقداد بن اسود:
او از صحابه جليل القدر رسول خدا صلى الله عليه و آله و مورد علاقه آن حضرت بود. در سال 33 ه ق. در سن 70 سالگى در جُرُف، سه مايلى مدينه درگذشت. جنازهاش را به مدينه حمل كرده، در بقيع به خاك سپردند.
13- ارقم ابن ابى ارقم:
از نخستين گروندگان به اسلام بود و خانهاش در مكه مركز تبليغ و تعليم رسول خدا صلى الله عليه و آله گرديد. در بسيارى از نبردها و حوادث صدر اسلام حضور داشت و سرانجام در سن 80 سالگى درگذشت و در بقيع به خاك سپرده شد.
14- حكيم بن حِزام:
وى پسر برادر حضرت خديجه بود كه در روز فتح مكه اسلام آورد و پس از سال 54 ه. ق. در مدينه درگذشت و در بقيع آرميد.
15- جابر بن عبداللَّه:
از صحابى مشهور بود. او در 19 غزوه شركت داشت.
سرانجام پس از 94 سال، به سال 90 ه. ق. درگذشت و در بقيع جاى گرفت.
16- زيد بن ثابت:
وى از جمع آورندگان قرآن بود كه در سال 45 يا 50 هجرى وفات يافت و در بقيع به خاك سپرده شد.
17- سهل بن سعد ساعدى:
وى در سال 88 ه. ق. پس از يك صد سال زندگى در مدينه درگذشت.
18- مالك بن انس:
وى از ائمه چهار گانه اهل سنت و پيشواى مالكىها است كه در ميان سالهاى 174 تا 179 ه. ق. در مدينه وفات يافت و در بقيع به خاك سپرده شد.
19- نافع المدنى:
او از بزرگان تابعين بود و در ميان سالهاى 117 تا120 ه. ق. در مدينه درگذشت و در كنار قبر مالك بن انس در بقيع به خاك سپرده شد.
20- نافع، شيخ القراء:
وى يكى از قراء سبعه است كه حدود 70 سال براى مردم مدينه قرآن خواند. وى در سال 169 در مدينه وفات نمود و در بقيع آرميد.
21- اسامة بن زيد:
وى در سال 54 ه. ق. در سن 57 سالگى در مدينه درگذشت.
22- زيد بن سهل، ابوطلحه انصارى
او از صحابه رسول خدا صلى الله عليه و آله است كه در سال 34 ه. ق. و يا در سال چهلم وفات رسول خدا صلى الله عليه و آله در مدينه درگذشت.
23- شهداى حَرّه:
تعدادى از شهداى واقعه حَرّه نيز كه به دستور يزيد و توسط مسلم بن عقبه و سربازان وى به شهادت رسيدند، در قبرستان بقيع مدفوناند.[1]
[1]بقيع، ص: 30