مرقد كميل بن زياد:

اين مرقد در بين راه نجف كوفه قرار دارد و بصورت حرم بزرگى با گنبد با شكوهى است. كميل بن زياد نخعى يكى از اصحاب نزديك حضرت على (ع) بود كه حضرت على (ع) دعاى معروف به دعاى كميل را به او ياد داد. او در جنگ نهروان همراه آن حضرت بود و مردى مورد اعتماد و قليل الحديث بود و از عابدان كوفه به شمارمى‏رفت و حضرت على (ع) او را به فرماندارى شهر هيت اعزام كرد. در دوران حجاج و بنا به دستور او كميل دستگير وكشته شد.

شيخ مفيد در كتاب ارشاد گويد كه چون حجاج به حكومت رسيد، كسانى را به دنيال كميل فرستاد وكميل از دست آنها فرار كرد، حجاج نيز براى انتقام گرفتن از او، مقررى قوم او را از بيت المال قطع كرد و چون اين خبر به كميل رسيد گفت: من پيرمردى بيش نيستم كه عمرم به سر رسيده است و اكنون شايسته نيست كه قوم من به خاطر من از مقررى خود محروم شوند، پس به نزد حجاج رفت و خودرا تسليم كرد. حجاج چون او را ديد گفت: دلم مى‏خواست كه به هر وسيله‏اى تو را دستگير كنم. كميل گفت: دندان هايت را براى من تيز نكن و سپس در ادامه به او گفت بدان كه اميرالمؤمنين (ع) به من خبر داد كه تو قاتل من هستى، حجاج گفت: حجت بر تو تمام است. كميل گفت: آرى، اين قضا و قدر است. سپس حجاج دستور داد كه گردن او را زدند.

شيخ حرز الدين در كتاب المراقد مى‏گويد: بر مرقد او در (الثويه) گنبدى سفيد است و قبر او بر روى تپه‏اى قرار دارد كه در حدود يك ميل تا باروى شهر نجف فاصله دارد و امروزه مرقد او در جاده كوفه به نجف مشهور و معروف است و اطراف آن را مسجد بزرگى فرا گرفته كه آن را سيد محمد كلانتر تجديد بنا كرده است‏^[1].

در حياط حرم كميل بن زياد مرقد شيخ احمد وائلى قرار دارد، شيخ احمد وائلى در 17 ربيع الاول سال 1347 ه ق در شهر مقدس نجف بدنيا آمد. خانواده او از طايفه بنى ليث بودند كه از خاندان‏هاى بزرگ ناحيه فرات وسطى از قرن ششم هجرى به بعد به شمارمى‏رفته‏اند. در خانواده وائلى دهها شخصيت و چهره فرهنگى و مذهبى به ظهور رسيده است پدرش شيخ احمد حسون وائلى نام داشت كه خطيبى مشهور و در عين حال كاسبى مغازه‏دار بود. شيخ احمد وائلى تحصيل در حوزه را ازنوجوانى آغاز كرد و همزمان به تحصيلات دانشگاهى در رشته‏هاى فقه و ادب عرب در دانشگاه بغداد وسپس در دانشگاه قاهره پرداخت.

اشعار وائلى از محبوبيت واعتبار ادبى واجتماعى ويژه‏اى برخوردار بود. در ميان اشعار او علاوه بر مضامين مذهبى، توجه جدى به مسائل اجتماعى و همچنين مسأله فلسطين ديده مى‏شود. با اين حال مهمترين مشخصه وائلى منبرهاى پر شور وجذاب او بود.

شيخ احمد وائلى پس از به قدرت رسيدن صدام و افزايش فشار بر شيعيان، 25 سال گذشته را دور از وطن گذراند و تنها پس از سقوط صدام حسين در ارديبهشت 1382، توانست به ميهن خود باز گردد. با اينحال حضور او در عراق چندان نپاييد و روز 14 جمادى الاول سال 1424 ه ق (مصادف با دوم مردادماه 1382) در شهر كاظمين به رحمت ايزدى پيوست. جنازه او با حضور ميليونى شيعيان عراق تشييع شد و پيكر او در حياط حرم كميل بن زياد در منطقه حنانه نجف اشرف به خاك سپرده شد

[1] ( 1) حرزر الدين، مراقد المعارف، جلد دوم ص 219