شهر مکه

شبه جزيره عربستان
‏ عربستان سعودي دو ميليون و دويست و چهل هزار کيلومتر مربع مساحت دارد و جمعيت آن حدود 13 ميليون نفر است. اين کشور در جنوب غربي آسيا واقع شده و از شمال به کشور اردن هاشمي، عراق و کويت و از شرق به‏ خليج فارس و شيخ نشين‏هاي جنوبي آن و درياي عمان، و از جنوب به جمهوري يمن و از مغرب به درياي سرخ محدود است. پادشاهي در عربستان موروثي است و شخص پادشاه بر وزيران رياست دارد. پايتخت عربستان رياض است و مراکز ديني اين کشور دو شهر مکه و مدينه‏اند. ساکنان عربستان مسلمانند اما در فروع، پيرو مذهب احمد بن محمد بن حنبل (م - 242) و در اصول اعتقاد، پيرو مکتب ابوالحسن اشعري (م - 330) مي‏باشند. گروهي از آنان پيروان محمد بن عبدالوهاب‏اند. وي در شهر عُيَيْنه از بلاد نجد متولد شد. فقه حنبلي را از پدر خويش آموخت و سرانجام بر اثر خواندن کتاب‏هاي ابن تيميه (661 - 728) و شاگرد او ابن قيم (691 - 751) روش آنان را پذيرفت. اين دو در اصطلاح، معروف به ظاهري هستند؛ يعني بر ظاهر معناي قرآن و احاديث اعتماد مي‏کنند. محمد بن سعود سر سلسله خاندان سعودي، که در دهکده درعيه (نزديک رياض فعلي) اقامه داشت، به وي گرويد و پس از او نيز پادشاهان ديگر از وي پيروي کردند. محمد بن عبدالوهاب و گرويدگان به وي، ساختن قبر و هر گونه نما روي قبرها را بدعت و کفر مي‏دانند و بدين‏ جهت آثار قبرهايي را که در بقيع ، اُحُد ، مکه و ديگر جاها بود ويران کرده، قبرها را با زمين هموار ساختند. در عربستان سعودي پيروان ديگر مذاهب اسلامي نيز وجود دارند؛ و از جمله در مدينه، مکه و قطيف، اقليت شيعه زندگي مي‏کنند.

شهر مکه در فاصله ۸۰ کیلومتری دریای سرخ واقع شده و ارتفاع آن از سطح دریا، ۳۳۰ متر است. به خاطر اتوبانی که اکنون ساخته شده، تا بندر جده تنها ۶۰ کیلومتر فاصله دارد و از طریق بزرگراه هجرت، ۴۲۵ کیلومتر با مدینه فاصله دارد. (تصویر ماهواره‌ای)
مکه در میان کوه‌ها واقع شده، فاصله بین دو کوه را اعراب شعب می‌گویند.
این شهر در میان کوه‌های کم ارتفاعی باسازندسنگی واقع شده‌است درحال حاضر، اطراف مسجدالحرام را خانه‌ها و هتل‌هایی فرا گرفته، که بر فراز این تپه‌های سنگی واقع شده‌اند. برای سهولت رفت و آمد، تونلهای زیادی برای عبور ماشینها در نظر گرفته‌اند، که مسافت‌ها را بسیار کاهش می‌دهد. سرزمین وحی پیامبر خدا این شهر است
مسلمانان معتقدند پس از آن‌که به اذن خداوند چشمه زمزم زیر پای اسماعیل جوشید و در آن منطقه آب یافت شد، مردم در آنجا ساکن شدند و شهر مکه به وجود آمد و نیز ابراهیم به فرمان خدایش کعبه را ساخت. بنابر این روایت که تنها و توانمندترین روایت در مورد بنیان گذاری مکه و کعبه‌است می‌توان نتیجه گرفت که بنیان گذار این شهر ابراهیم از پیامبران خدا بوده‌است.روایت شده که حضرت آدم اولین معمار کعبه بود که دردیوار ان سنگ مقدس سیاه وجود دارد.

شهر مکه مکرمه در دل مجموعه اي از دره هاي رشته کوههاي حجاز واقع است و مسجد الحرام در ميان دره ابراهيم ، با حدود  277متر ارتفاع از سطح دريا قرار دارد از ويژگيهاي برجسته اين منطقه ، کوههاي پر شمار پيرامون آن است که برخي از آنها در شکل گيري تاريخ آن نقش داشته اند، از آن جمله جبل النور است ، که پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم ، پيش از بعثت ، در آن به پرستش خدا مي پرداخت ديگر جبل ثور است که پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم ، در راه هجرت به مدينه منوره ، در آن پنهان شد هجرت ابراهيم عليه السلام از عراق به فلسطين و صحراي  سينا در مصر و از آنجا به بيت الله الحرام در مکه مکرمه ، در حدود چهار هزار سال پيش ، دروازه هاي شمالي شهر را تعيين کرده است مهمترين دروازه هاي ديگر براي حاجيان عبارتند از : دروازه عراقي ( زبيده )، دروازه مصري ، دروازه شامي و دروازه يماني يا جنوبي

نامهای دیگر مکه
بکّه: یکی دیگر از نامهای شهر مکه ، بکّه است . این نام در قرآن نیز ذکر شده‌است:
• إِنَّ اوَّلَ یَبْتٍ وُضِعَ لِلنّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبَارَکاً وَهُدیً لِلْعالَمِینَ[۱]
• ترجمه: نخستین خانه‌ای که برای پرستش مردم نهاده شد، همان است که در بکّه‌است ، آنجا با برکت و راهنمایی برای جهانیان است.
تفسیر مفسران اسلامی اینست که واژه بکّه در اصل البکّ است و معنای آن «مزاحم شدن» است . وقتی عده‌ای از مردم در مکانی ازدحام می‌کنند، می‌گویند: یباکّ الناس. در روایات منقوله منتسب به امامان شیعه علت نامگذاری مکه به بکه، ازدحام مردم در کنار خانه خدا معرفی شده‌است .
اُمّ القُری: یکی دیگر از نامهای مکه ، امّ القری است . چنانکه در قرآن آمده‌است: وَکَذلِکَ اءَوْحَیْنا إ لَیْکَ قُراناً عَرَبِیّاً لِتُنْذِرَ اُمَّ القُری وَمَنْ حَوْلَها[۲]
• ترجمه: و این چنین قرآنی عربی به تو وحی کردیم تا مردم شهر مکه و اطراف آن را انذار بدهی.
از دید مفسران اسلامی شیعه علت نامگذاری این شهر به امّ القری اینگونه‌است. در روایات راجع به علت نامگذاری آن به‌ام القری سخن گفته نشده‌است . و شاید از آن جهت که از خود این نام ، علت نامگذاری آن روشن هست کسی از امامان شیعه راجع به آن سؤ ال نکرده‌است . بنابر تفسیر مفسران شیعه، امّالقری یعنی ریشه شهرها. مکه، ریشه تمام شهرهاست ، زیرا اولین نقطه‌ای است که در روی زمین ظاهر شد. علاوه بر اینکه از نظر عظمت و شکوه نیز بر همه شهرها شرف دارد؛ چون نهال اسلام در آنجا رویید و بر سایر سرزمینها و مملکتها سایه افکند.
البلد الا مین: البلد الامین یکی دیگر از نامهای مکه‌است . در قرآن آمده‌است: وَهَذا البَلَدُ الاَمِینَ [۳]
و همه مفسرین اتفاق دارند بر اینکه منظور از البلد الامین، مکه است . از دید مفسرین جمله بلدالامین یعنی شهر کسی که امنیت دارد در علّت نامگذاری شهر مکه به البلدالا مین دو احتمال وجود دارد: احتمال اوّل : شهر مکه حرم خداست . و هر کسی که در حرم بمیرد، خداوند او را در روز قیامت از وحشت و ترس در آن روز، در امان قرار می‌دهد.

ارسال نظر