مقدس‏ترين شهر عراق پس از نجف اشرف کربلا است و آن تربتى است که اجساد پاک و غرقه به خون شهيدان عاشورا و به ويژه سرور آنان و سيد جوانان اهل بهشت،ابا عبد الله الحسين عليه السلام و برادر با وفا و بزرگوارش ابو الفضل العباس را در خود جاى داده است.
تاريخ شهر کربلا در دوران اسلامى از هنگام شهادت امام حسين عليه السلام آغاز مى‏شود و  از آن هنگام تا کنون،اين شهر همواره در جان و روح و روان شيعيان و مؤمنان بوده و روز به روز بر آبادانى و وسعت آن افزوده شده است.
مهمترين زيارتگاههاى کربلا عبارتند از:
1-حرم امام حسين عليه السلام، که به همراه حرم ابو الفضل العباس عليه السلام و فضاهاى پيرامون اين دو جايگاه،هسته مرکزى شهر را تشکيل مى‏دهند.حرم مطهر بيش از دو متر از سطح شهر پايين‏تر است،از اين رو تعداد زيادى پله زائران را از دروازه‏ها به درون صحن هدايت مى‏کند. 

ساختمان کنونى حرم از ساخته‏هاى دوره صفوى و عثمانى و قاجار است.حرم مطهر از گنبدى بزرگ و مطلا تشکيل شده که بر روى گنبد خانه‏اى وسيع و چندين رواق و يک مسجد بزرگ و صحنى فراخ است که تمامى اين مجموعه را در بر مى‏گيرد.گنبد طلا از ساخته‏هاى‏دوران صفويه است و طلا کارى آن به دستور آغا محمد خان قاجار انجام گرفته است.در زير گنبد،ضريح نقره‏اى و بزرگ و چند ضلعى قرار دارد که قسمت عمده فضاى گنبد خانه را اشغال کرده و درون آن قبر مطهر امام حسين عليه السلام و دو فرزندش على اصغر و على اکبر جاى دارد.در سمت‏شرق ضريح مطهر حضرت،فضايى است که در جنوب آن پنجره‏اى نقره‏اى قرار دارد.اينجا آرامگاه قسمت اعظم شهيدان واقعه کربلا است که همگى آنان پيرامون آن پنجره و فضاهاى اطراف پراکنده و مدفون هستند.گرداگرد گنبد خانه را چهار رواق در بر گرفته است.
حرم مطهر داراى ايوانى است که قسمتى از آن با خشتهاى طلا پوشيده شده و بخشهاى ديگر آن با کاشى معرق و نفيس اصفهان تزيين يافته است.سقف بلند ايوان را مجموعه‏اى از ستونهاى مرمرين،تراش هنرمندان اصفهانى نگاه داشته است.-قتلگاه، جايگاهى است در نزديکى آرامگاه حبيب بن مظاهر اسدى که بنا بر گفته روايات، امام حسين عليه السلام در آنجا به شهادت رسيد و بعدها به جايگاه کنونى منتقل شد و دفن گرديده‏اند. 

2-تل زينبيه، در فاصله 20 مترى از سمت غرب صحن مطهر،تپه‏اى به ارتفاع 5 متر وجود دارد که امروزه بر روى آن اتاقى ساخته شده است،اين تپه به نام‏«تل زينبيه‏»يا تپه حضرت زينب عليها السلام مشهور است و بنا به نقل مورخان،تپه‏اى بوده است که در روز عاشورا حضرت زينب برروى آن مى‏رفته و از سير وقايع جنگ آگاهى مى‏يافته‏اند.   

3-حرم منور و پاک ابو الفضل العباس عليه السلام، اين حرم در فاصله 350 مترى شمال شرقى حرم امام حسين عليه السلام قرار گرفته و داراى قبه و بارگاه شکوهمندى است که جسد پاک اين سردار رشيد و يار وفادار امام حسين عليه السلام را در بر گرفته است.ساختمان داراى گنبدى طلايى است که بر روى گنبد خانه‏اى کوچکتر از حرم امام حسين عليه السلام قراردارد.گرداگرد قبر مطهر را چهار رواق و صحن فراخ و وسيعى به همراه ايوان زيبا در بر گرفته است.ضريح زيباى آن حضرت به دستور مرحوم آية الله العظمى حکيم در سال 1965 ميلادى در اصفهان ساخته شد. 

4-آرامگاه حبيب بن مظاهر اسدى، او يکى از شهداى روز عاشورا است که در سن 80 سالگى به يارى امام حسين عليه السلام شتافت و شهيد گرديد و در فاصله 10 مترى از ضريح مطهر و در رواق جنوب غربى مدفون است و داراى ضريح کوچکى است. 

5-آرامگاه سيد ابراهيم مجاب، وى امام زاده والا مقام و عظيم الشان و داراى نسل مبارکى است.او ابراهيم فرزند محمد العابد فرزند امام موسى بن جعفر عليه السلام است که در اين بقعه مطهر دفن شده است و بنا به نوشته مورخان،بسيارى از سادات و بزرگان پيرامون او مدفونند.آرامگاه او در رواق حرم مطهر و در گوشه شمال‏غربى آن است. 

6-در سر تا سر صحن و حجره‏هاى گرداگرد آن و رواقها،بسيارى از بزرگان در طول تاريخ دفن شده‏اند،برخى از اين حجره‏ها به نام شخصيتى که در داخل آن دفن شده، مشهور است،همچون آخرين مقبره‏اى که در جنوب سمت مشرق قرار دارد و مدفن بسيارى از علماى دين مى‏باشد که مشهورترين آنها مرحوم آية الله ميرزا محمد تقى شيرازى است که در سال 1920 ميلادى،رهبرى انقلاب مردم بر ضد دولت انگليس را بر عهده داشت. از ديگر مشاهير مدفون در اين بقعه مطهر،ميرزا محمد تقى خان امير کبير است که پس از به قتل رسيدنش در کاشان،به کربلا منتقل و در مقبره‏اى در رواق شرقى حرم مطهر دفن گرديد،همچنين قاجاريه نيز در رواق شمالى،داراى مقبره‏اى هستند که جمعى از آنان در آنجا مدفونند. 

7-خيمه‏گاه، در جنوب صحن مطهر امام‏حسين عليه السلام و در فاصله 250 مترى واقع است. (بنا به نقل مورخان،محل بر افراشته شدن خيمه‏ها و چادرهاى سيد الشهدا عليه السلام و ياران او بوده است) .امروزه جايگاه خيمه‏ها را با ساختمانسازى به تصوير کشيده‏اند. 

8-مقام حضرت مهدى عليه السلام، در ميان نخلستانهاى کرانه رودخانه فرات که اين شاخه رودخانه به نام‏«نهر علقمه‏»مشهور است،از شمال کربلا مى‏گذرد و آن جايگاهى است منسوب به حضرت حجت عليه السلام که مردم در آن به نماز مى‏پردازند. 

9-حر، و آن شهرکى است در جنوب غربى کربلا که در فاصله 9 کيلو مترى از شهر واقع شده و نام آن بر گرفته از نام حر بن يزيد رياحى است.او در روز عاشورا يکى از فرماندهان لشگر عبيد الله زياد بود ولى بعدها توبه کرد و به لشکر حق پيوست و تا پاى جان ايستاد و به شهادت رسيد و در اين موقعيت دفن گرديد.امروزه‏آرامگاه او، که از ساخته‏هاى شاه اسماعيل صفوى است،داراى صحن و رواق و گنبد کاشى کارى است و مؤمنان فوج فوج به زيارت قبرش مى‏شتابند. 

10-آرامگاه الاخرس بن الکاظم عليه السلام، وى محمد ابن ابى الفتح اخرس،از نوادگان حضرت موسى بن جعفر عليه السلام است که بقعه‏اش در حومه کربلا،در محله‏اى به نام‏«الابتر»قرار دارد.
12-آرامگاه ابن حمزه،وى نواده امير المؤمنين و از امام زادگان والا مقام است.آرامگاهش در آغاز بزرگراه کربلا-طويريج قرار دارد. 

11-آرامگاه عون بن عبد الله، در نسبت اين امام زاده ترديدهايى وجود دارد که آيا وى همان عونى است که در کربلا شهيد شد و يا نواده امام حسن عليه السلام است؟امروزه وى داراى بقعه و بارگاه با شکوهى در 11 کيلومترى شمال غربى کربلا و در آغاز بزرگراه کربلا-بغداد مى‏باشد.اين امام زاده بسيار مورد توجه مردمان عراق و داراى نذر مجربى است،از اين رو همواره مزار او مملو از زائر و نذورات آنان است. 

12-آرامگاه طفلان مسلم، اين آرامگاه در راه کربلا-بغداد،در حومه شهر مسيب قرار دارد.اين دو کودک به نامهاى محمد و ابراهيم،فرزندان حضرت مسلم ابن عقيل هستند که پس از شهادت پدرشان به شهادت رسيدند،آرامگاه اين دو کودک صحن و سراى با شکوهى داشته و بر قبر هر يک گنبد و ضريحى‏قرار دارد. 

13-آرامگاه ابن هاشم، وى از نوادگان حضرت موسى بن جعفر عليه السلام است که در سال 745 ه.وفات يافت و آرامگاهش امروزه در کويرى واقع در شمال غربى کربلا مى‏باشد.قبر او داراى صحن و سراى بزرگى است و در ميان اعراب بيابان گرد بسيار معروف است و آنان همواره بدو پناه آورده و نذر مى‏کنند.
16-آرامگاه ابن فهد حلى،او از فقهاى اماميه است و قبرش در غرب خيابان‏«باب القبله‏»درون مسجدى به نام او قرار دارد.

14-حسينيه‏هاى کربلا، با توجه به اين که کربلا شهرى زيارتى است و ساليانه صدها هزار مسلمان از سرتاسر کشورهاى شيعه نشين براى زيارت به اين شهر مقدس مشرف مى‏شوند،از اين رو بسيارى از مردم شهرهاى گوناگون به ساختن حسينيه و زائر سراپرداخته‏اند که مهمترين حسينيه‏ها از آن ايرانيان است،همانند حسينيه تهرانيها،اصفهانيها،مازندرانى‏ها،قمى‏ها و آذربايجانيها،و دهها حسينيه ديگر که قسمت عمده اين مراکز در سالهاى اخير منهدم و ويران گرديده است. 

15-مدارس دينى کربلا، کربلا داراى حوزه علميه کهن و مهمى است،از اين رو مدارس دينى فراوان در کربلا ديده مى‏شود که مهمترين آنها عبارتند از:
مدرسه هنديه،مدرسه حسن خان،مدرسه آية الله بروجردى،مدرسه باد کوبه،مدرسه کريم خان، مدرسه مجاهد،مدرسه بقعه،مدرسه حسينيه،مدرسه شريف العلما،مدرسه سليميه و...