به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد عمره دانشگاهیان به نقل از امور حج و زیارت صدا و سیما،كتاب «كليد امن دنيا» اثری است كه آيت‌الله ميرزا‌خليل كمره‌ای در سال 1342 نوشته است. روی جلد اين كتاب، در توضيح عنوان آن آمده است: «پيام رسول خدا(ص) در موسم حج اكبر از مسجد‌الحرام و عرفات و منا در سال حجةالبلاغ (سال 10 هجری)، نظری به اعلاميه‌های منشور امنيت جهان در پرتو امن حرم‌الله»

وی در اين كتاب، نقل‌هايی را كه در منابع كهن درباره خطبه‌ها و سخنان آن حضرت در حجةالوداع ارائه شده، آورده و به فارسی هم ترجمه كرده است. بخش بعدی كتاب «نهيب پيغمبر از آسمان خيف منا به طبقات مسلمين، از فقها و عظما و ملوك و امرا» است كه در آن، خطبه حضرت در منا، همراه با ترجمه و شرح كوتاه آمده است.

در قسمت سوم با عنوان «كليد امنيت جهان در پرتو پيام رسول خدا(ص) به بيان فتوا و نظريه فقيه ايران» ـ يعنی مرحوم كمره‌ای ـ درباره خطبه‌های آن حضرت در حجةالوداع اختصاص يافته است. در واقع اين كتاب، سه كتاب در يك كتاب است. بخش «نهيب پيامبر» در سال 1342 شمسی توسط شورای عالی حج در 16 صفحه به صورت مستقل منتشر شده است.

آيت‌الله كمره‌ای در سال 1384قمری مصادف با 1344 شمسی در حج شركت كرده و در كنگره‌ای كه توسط «رابطة العالم الاسلامی» پس از ايام حج برگزار شد، حاضر می‌شود. از وی پيش از آن دعوت رسمی به عمل آمده بود. علاوه بر وی، نمايندگان شيعه شركت كننده در اين كنگره حدود ده نفر بودند. از اهل سنت، بيش از دويست و شصت نفر در آن كنگره شركت داشته‌اند. پس از بازگشت، ايشان جزوه‌هايی تحت عنوان «مختصری از كنگره رابطه عالم اسلامی در مكه، ذيحجه 1384» می‌نويسد و شرحی از چگونگی برگزاری آن و كميسيون‌های فرعی و مصوبات آن ارائه می‌كند.

وی چگونگی مشاركت شيعيان در اين محفل را توضيح داده و شرح می‌دهد كه آنان كوشيدند تا جلوی پخش كتاب محب‌الدين خطيب را كه به رايگان ميان زائران توزيع می‌شد بگيرند. هدف وی از نگارش اين جزوه، نشان دادن اين است كه چگونه حضور علمای شيعه سبب شد تا مناسبات سنی و شيعه بهبود يابد. در اين جزوه 32 صفحه‌ای، تصويری هم از حضور مرحوم كمره‌ای در كنگره به چاپ رسيده است.

اثر ديگری از آيت‌الله كمره‌ای آيت‌الله ميرزا خليل كمره‌ای بعدها كتاب ديگری با عنوان «سروش مقدس وادی ايمن مكه و مدينه» چاپ كرد و زير عنوان اصلیِ آن افزود: اسمعی يا حجاز. عنوان ديگر اين كتاب «قبله اسلام، كعبه يا مسجد الحرام» است كه در سال 1356 شمسی انتشار يافته است.

كتاب ديگر آيت‌الله كمره‌ای كه آن را تحت تأثير كنگره رابطه عالم اسلامی سال 44 می‌نويسد، كتاب «ارض‌النبوة جسر عظيم و هی جسر العباد للمعبود» به زبان عربی است كه در آغاز آن تصوير ملك فيصل و تصوير خود آيت‌الله كمره‌ای در دو صفحه جداگانه آمده است. سعودی‌ها كه بنا داشتند تا مركزيت الازهر را به عربستان منتقل كنند، كعبه و حرمين را به عنوان پل فيروزی مطرح كردند و مرحوم كمره‌ای هم تلاش كرده است تا با استفاده از همين بينش، شيعيان را نيز سهيم در اين تلاش‌ها نشان دهد و وحدت اسلامی را تقويت كند.

اين كتاب مروری است بر پيام‌های نبوی در مقاطع مهم تاريخ اسلام در عصر پيامبر(ص)، پيمان عقبه، بدر، احد و... و اشاراتی دارد به وضعيت مصيبت‌بار مسلمانان و تأكيد بر اين‌كه اين تصور سنی‌ها كه تشيع مذهب عجم‌ها است و حجشان صحيح نيست و برای تلويث كعبه آمده‌اند و... درست نيست و مخل به وحدت و يكپارچگی مسلمانان است.

وی برخی از دشواری‌های ميان شيعه و سنی را در دوره عثمانی كه در شهر مكه پديد آمد، مرور كرده و استخفاف و تحقيری كه سنيان درباره شيعيان اعمال كرده‌اند را بيان می‌كند، آنگاه در پايان، متن نا‌مه‌ای را كه به پادشاه سعودی نوشته و پيشنهاد تدريس فقه جعفری را در دانشگاه مدينه كرده، به چاپ رسانده است و نيز در همين نامه به كارهای علمی خود در زمينه حج و مكه و مدينه اشاره كرده و آن‌ها را به رسم هديه برای ملك ارسال كرده است.

ميرزا خليل بعدها كتاب ديگری با عنوان «سروش مقدس وادی ايمن مكه و مدينه» چاپ كرد و زير عنوان اصلیِ آن افزود: «اسمعی يا حجاز». عنوان ديگر اين كتاب «قبله اسلام، كعبه يا مسجد الحرام» است كه در سال 1356 شمسی انتشار يافته است. محتوای آن، علاوه بر مباحث اصلی مورد نظر وی، ارائه گزارش‌ها، تصاوير نامه‌ها و عكس‌ها و اسنادی است كه به نوعی با فعاليت‌های وی در كنگره‌های مختلف در اختيارش بوده است. برخورد او با وهابيت در اين كتاب قدری تندتر از گذشته می‌نمايد و وی می‌كوشد ـ گرچه پراكنده ـ به برخی از دعاوی آنان در زمينه‌های مختلف پاسخ دهد.

بخش اصلی كتاب كه پيش از آن تاريخ، گويا به صورت مختصر چاپ شده بوده، از صفحه 158 آغاز می‌شود. در ضمن، به مباحثی كه به نوعی با فتاوی علمای وهابی مربوط می‌شود نيز پرداخته شده كه از آن جمله خراب كردن بناهای موجود در منا به فتوای علمای مكه؛ از جمله بن باز در سال 1397 قمری (1355 ش) است. در اين تخريب حتی توالت‌های موجود در منا هم به بهانه آن‌كه نبايد ساختمانی در منا باشد، تخريب شد و ميرزا خليل تلاش می‌كند عواقب اين مسئله را كه چه مشكلاتی به لحاظ سلامت برای حجاج خواهد داشت، گوشزد كند.

وی در ادامه، پس از مرور بر برخی نزاع‌های ميان شيعيان و حنبليان در بغداد، به درگيری‌های موجود ميان زائران ايرانی و مأموران سعودی در حرم نبوی، در همان سال 1397 قمری پرداخته و اشاره می‌كند كه در پی يكی از اين درگيری‌ها، شش زائر ايرانی مجروح شدند كه به بيمارستان صحرايی شير و خورشيد ايران و سپس به بيمارستان ملك انتقال داده شدند. در اين وقت 15 هزار زائر ايرانی در مدينه بوده‌اند.

ميرزا خليل باز به همان بحث خود درباره حنابله و داستان محنت احمد بن حنبل و مشكلات ميان معتزله و اهل حديث ادامه می‌دهد. يكی ديگر از بحث‌های كتاب، مربوط به زيارت قبور است كه مستندات آن را مورد بحث قرار داده است. در پايان كتاب، تصاويری از مجلس درس تفسير ميرزا خليل، اقامه نماز عيد فطر و ديگر برنامه‌های ايشان كه معمول در مسجد فخرالدوله تهران بوده، درج شده است.