به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد عمره دانشگاهیان به نقل از پایگاه اطلاع رسانی حج، كتاب «الحج فی القرآن»، به همت معاونت آموزش و تحقيقات بعثه مقام معظم رهبری در امور حج و زيارت منتشر شده و در بيست و شش فصل سامان داده شده است، اين فصول بر اساس سوره‌هايی است كه در آن‌ها آيات حج آمده است و نه چينش موضوعی آيات.

فصل اول ويژه سوره بقره است با «ابواب» مختلف: باب ما وَرَدَ فی قوله عزّوجل: «واذ قال ربّك للملائكة انّی جاعل فی الأرض خليفة...»، باب ما ورد فی قوله تعالی: «واذ جعلنا البيت مثابة للنّاس وأمناً»، «والمراد بمعنی الأمن والمثابة» و... .

در ضمن تفسير آيات، از چرايی طواف برگرد كعبه، نماز در پشت مقام ابراهيم، فضيلت نماز در آن جايگاه، آداب وارد شدن به حرم، فضيلت كعبه، حرمت مكه، چگونگی شكل‌گيری كعبه، تحول قبله به سوی كعبه، سعی صفا و مروه و تحولات تاريخی آن، وصيت به حج، آيين‌ها و چگونگی حج‌گزاری جاهلان، چگونگی عمره، فضيلت عمره در ماه رجب، چگونگی حج‌گزاری «محصور» عمره تمتع، حج تمتع، چگونگی حج مكيان، معنای «رفث» و «فسوق» و «جدال» كه در حج نفی شده است، عرفات، مشعر، منا و چگونگی‌های آن‌ها، چگونگی ذكر الله در «ايام تشريق» و پيوند اين روزها و ذكرهای آن با ولايت و استحباب دعا به هنگام طواف سخن رفته است.

در تفسير آيات سوره آل عمران، چگونگی گزينش آدم، هبوط آدم و حوا، چگونگی شكل‌گيری آغازين خانه بر مردمان، در تفسير جمله: «انّ أوّل بيت وضِعَ للناس»... و فضيلت كعبه، تفسير «آيات بينات» و مقام ابراهيم به عنوان مصداقی از آن، آداب وارد شدن به حرم، حرمت صيادی در حرم، چرايی وجوب حج، ادب حج، معنای استطاعت، فضيلت حج، كيفر آنان كه از حج‌گزاری تن می‌زنند و... بحث شده است.

در سوره مائده گزارش‌هايی است درباره ماه‌های حرام و چگونگی قتال در آن، نزول آيه «اكمال» و مسائل مرتبط با آن، حرمت صيد برای محرم و احكام آن در دريا و خشكی و عدم جواز تعطيل حج و زيارت كعبه آمده است. در فصول ديگر كتاب آيين‌های حج‌گزاری مشركان و جاهليان و نبرد در ماه‌های حرام، جريان «نسئ» و چگونگی آن بحث شده است.

و در تفسير سوره حج كه يكسره به مناسك حج و چگونگی حج‌گزاری پرداخته است، مطالب مهمی در اصل حج، سعی صفا و مروه، تلبيه، طواف‌ها و... آمده است. در اين بخش و در ضمن تفسير آيه: «ثم ليقضوا تفثهم وليوفوا نذورهم» در رواياتی تأويل و تفسير «...وليوفوا نذورهم...» ديدار با امام و اعلان بيعت و هم پيمانی با پيشوا مطرح شده و پيوند حج و ولايت بگونه‌ای تنبه آفرين فراز آمده است.

جايگاه حجر اسماعيل و تحولات تاريخی آن، منافع در حج كه در آيات الهی بدان اشارت رفته است، قربانی و مسائل مرتبط با آن، چگونگی حج‌گزاری جاهليان در آستانه بعثت و تلبيه آنان، ابراهيم، اسماعيل و ابتلای آنان، ذبح اسماعيل و چگونگی آن، بيت المعمور و روايات درباره آن و چرايی نام‌گذاری آن و... از جمله بحث‌هايی است كه در اين مجموعه ارجمند آمده است.

كتاب «الحج فی القرآن» تفسيری است موضوعی و بر اساس نقل‌ها و روايات؛ بدين‌گونه كه تمام آيات مرتبط با ابعاد مختلف تاريخی، فقهی، معرفتی و عرفانی حج يكجا گرد آمده و بر اساس احاديث و آثار تفسير شده است، نقل‌ها يكسر مستند است به منابع كهن فريقين كه چگونگی آن‌ها در پايان كتاب آمده است.

يادآوری می‌شود كه چاپ نخست اين كتاب كه به همت اعضای هيئت علمی بع‍ث‍ه‌ م‍ق‍ام‌ م‍ع‍ظم‌ ره‍ب‍ری‌ (مد ظله العالی) ام‍ور ح‍ج‌ و زی‍ارت و معاونت آموزش و تحقيقات در سال 1372 منتشر شده است.‌

پایان پیام.اجاقی