توصيه ها براي مدت حضور در هواپيما  

با توجه به اينكه قرار است شركت هاي هواپيمايي شماره صندلي تان را مشخص كنند ، لذا در سوار شدن به هواپيما شتاب نداشته باشيد. نظم و انضباط را رعايت كرده و براي ديگران ايجاد زحمت نكنيد.

 با آرامش در جاي خود بنشينيد ، از تردد در راهروهاي هواپيما خودداري كنيد و چنانچه نيازي در طول سفر داريد از مهماندار كمك بخواهيد .

 در داخل هواپيما فقط يك كيف دستي حاوي لوازم ضروري را همراه داشته باشيد و براي همراهي وسايل بيشتر اصرار نكنيد . روي همه وسايل خود مشخصات كاروان و تلفن تماس را يادداشت كنيد.

 اگر زائر مدينه بعد هستيد حتما لباس احرام خود را در ساك بزرگ قرارندهيد.

 در پياده شدن از هواپيما  به هيچ وجه عجله نكنيد .

  هواي فرودگاه هاي عربستان ( مدينه وجده ) با فرودگاه هاي ايران بسيار متفاوت است . خود را براي مواجه با هواي گرمتر و احتمالا شرجي آماده كنيد.

در فرودگاههاي عربستان مورد توجه قرار دهيم  

گذرنامه هاي خود را آماده و پس از رسيده به فرودگاه و گذر از گيت كنترل گمرك در اختيار ماموران سعودي قرار دهيد.

 نظم وانضباط را در سالن انتظار فرودگاه رعايت و به توصيه هاي مسئولان كاروان توجه كنيد.

 سعي كنيد از جمع كاروان پراكنده نشويد و در صورت نياز به مسئولان اطلاع دهيد و محل تجمع اعضاي كاروان را حتما به خاطر بسپاريد تا از كاروان جدا نيفتيد .

 در صورت جدا شدن از كاروان ، به نيروهاي امداد و يا ستاد حج جمهوري اسلامي ايران و نيروهاي ايراني موظف در سالن فرودگاه مراجعه كنيد. در غير اين صورت موضوع را با پليس سعودي و يا اطلاعات فرودگاه در ميان بگذاريد.

 معمولا حركت كاروان از فرودگاه جده به سمت مدينه منوره يا ميقات جحفه چند ساعت طول مي كشد . دراين مدت سعه صدر داشته باشيد و سعي كنيد از فرصت بدست آمده به شكلي مناسب استفاده كنيد.

از فرودگاه تا هتل و استقرار

  با توجه به اينكه از اين پس تمام برنامه ها براساس ساعت محلي انجام مي شود در ابتدا ساعت خود را نيم ساعت به عقب بكشيد .

 درصورتي كه در فرودگاه مدينه پياده شده ايد ، تقريبا نيم ساعت پس از خروج از فرودگاه به هتل محل استقرار مي رسيد.

 به منظور حفظ نظم و كنترل مسافران ، درطول سفر در همان اتوبوس كه از سوي مدير كاروان براي شما تعيين شده سوار شويد.

 در صورت امكان تلاش كنيد اثاثيه خود را در اتوبوسي كه سوار مي شويد ، قرار دهيد.

 هنگام پياده شدن از اتوبوس مراقب باشيد كه وسايل شخصي خود را جا نگذاريد.

 ساك هاي شما معمولا توسط كارگران بومي به طبقات و مقابل درب اتاق شما منتقل مي شود ، لذا در انتقال اثاثيه خود عجله نكنيد و بگذاريد كه كارگران ، طبق برنامه كار خود را انجام دهند.

 به هنگام انتقال به طبقات و استقرار در اتاق ها ، آسانسور ها با ازدحام مواجه هستند . در صورت امكان اگر جوانتر هستيد و يا در طبقات اول ساكنيد از پله ها استفاده كنيد و فرصت استفاده از آسانسور را به افراد مسن و ساكنان طبقات بالاتر بدهيد و اين رويه را تا آخر سفر ادامه دهيد .

 در اولين فرصت نسبت به كنترل وسايل شخصي خود اقدام كنيد و اگر وسيله اي مربوط به شما نيست آن را به مدير كاروان تحويل دهيد و چنانچه از وسايل شما چيزي مفقود شده به سرعت به مدير كاروان خود اطلاع دهيد.

 در صورت وجود هرگونه كمبود امكانات در اتاق ، مدير كاروان خود را مطلع سازيد.

 در حفظ كليد اتاق دقت لازم را مبذول داريد و هنگام خروج از هتل كليد را به استقبال هتل تحويل دهيد . در صورت مفقود شدن كليد اتاق ، از شما خسارت دريافت مي شود . با تحويل كليد به بخش استقبال اولا از مفقود شدن كليد جلوگيري مي شود و همچنين چنانچه هم اتاقي شما زودتر به هتل مراجعه كند ، منتظر كليد نخواهد ماند . توجه كنيد كه كليد را هرگز به كارگران ساختمان نسپاريد.

 حتما كارت هتل را از پذيرش دريافت كنيد تا در صورتي كه گم شديد از نشاني و شماره تلفن كارت استفاده كنيد.

 در و پنچره اتاق را هنگام خروج  از هتل قفل كنيد.

 در صورت گم كردن هتل ابتدا به نيروهاي امداد ايراني كه لباس آبي رنگ به تن دارند ، مراجعه كنيد در غير اين صورت از زائران ايراني كه درحرم و اطراف آن هستند راهنمايي بخواهيد و يا به نخستين كاروان ايراني مراجعه كنيد .

 در راهروهاي هتل سر و صدا نكيد ، شايد ديگران در حال استراحت باشند .

 لوازم گرانقيمت  خود را در هتل رها نكنيد و حتما آنها را در جاي مطمئن قرار دهيد.

تغذیه
تغذيه در طول سفر برابر برنامه اي است كه توسط كارشناسان تغذيه تهيه شده و براي تمام هتل هاي مكه مكرمه و مدينه منوره لازم الاجرا است.

 تمام زائران در طول اقامت در مدينه و بيش از 70درصد آنان در مكه از غذاهاي آشپزخانه اي مركزي استفاده مي كنند . بنابر اين عوامل كاروان هيچ نقشي در پخت غذا و نوع آن ندارند و مسئوليت آنها در سرو غذا همراه با دورچين مناسب است.

 رعايت ساعات سروغذا الزامي است و تمام كاروان ها ملزم به رعايت آن هستند . لذا سعي كنيد حتما در ساعات تعيين شده جهت صرف غذا در محل كاروان حضور پيدا كنيد . چون پس از ساعت سرو غذا ، ظروف بايد به آشپزخانه هاي مركزي برگردد و لذا در صورت مراجعه پس از اين ساعات بايد از غذاهاي حاضري استفاه كنيد.

در طول سفر سعي كنيد از آب هاي معدني كه در اختيارتان قرار مي دهند ، استفاده كنيد.

 از مواد غذايي و منابع آب بيرون از محل سكونت به هيچ وجه استفاده نكنيد وغذاهاي مانده را به اتاق نياوريد .

 در صورتي كه براي روزه مستحبي به وعده سحري نياز داريد ، شب قبل با مدير كاروان در ميان بگذاريد .

 از ميوه هايي كه دراختيارتان قرار مي دهند حتما استفاده كنيد . بدن شما در طول اين سفر به ويتامين ها و مواد غذايي متنوعي نياز دارد كه برايتان تدارك ديده اند .

 با آشپزهاي كاروان و عوامل خدماتي كه در سرو غذاي شما نقش دارند همكاري لازم را داشته باشيد.

 در حرمين بقيع و هنگام زيارت

   توجه داشته باشيد كه زيارت نامه ها و ادعيه را در حرمين شريقين با صداي بلند نخوانيد.

 از صحبت كردن با صداي بلند و ايجاد مزاحمت براي زائران در هنگام زيارت در حرمين شريفين بپرهيزيد .

 از خوردن هر نوع مواد غذايي در هنگام زيارت و تشرف به حرمين خودداري كنيد.

 از گذاشتن قران روي زمين جدا پرهيز كنيد .

 در هنگام نماز از مقابل نماز گزاران عبور نكنيد و درهمه حال سعي كنيد صفوف نمازهاي جماعت را به هم نزنيد و در بين نماز جماعت قيام نكنيد .

 از بحث و جدل با مامورين سعودي و نيروهاي امر به معروف و نهي از منكر كه اغلب به زبان فارسي هم صحبت مي كنند ،  خودداري كنيد.

 از گذاشتن مهر در هنگام سجده خودداري كنيد .

 ضريح هاي حرم نبوي و كفت زمين ها را در حرمين نبوسيد.

 قران ها وقف حرمين و مساجد است ، از آوردن آنها به داخل هتل خودداري كنيد.

  در حرمين شريفين و مساجد با صداي بلند صلوات نفرستيد و مداحي جمعي نكنيد و از خنده بلند هم بپرهزيد .

توجه داشته باشيد كه كفش ها ي خود را درون قفسه هاي قرآن قرار ندهيد.

 حجاب و متانت را به عنوان مومن و مسلمان ايراني در حرمين شريفين حفظ كرده و از جدل با مسلمانان ساير كشورها بپرهيزيد .

 از برداشتن خاك ، پاشيدن گندم و نماز خواندن در بقيع شريف خودداري كنيد .

 از حرمين شريفين و مساجد عكسبرداري و يا فيلمبرداري نكنيد.

 در هنگام حضور در حرمين و مساجد از استعمال دخانيات خودداري كنيد.

 از توزيع هر نوع نذري در حرمين شريفين بپرهيزيد .

 از دخيل بستن ، تبرك جستن ، عريضه انداختن و دست كشيدن به نرده هاي بقيع خودداري شود.

 خواهران عزيز ، به هيچ وجه براي ورود به بقيع به ماموران اصرار نكنيد.

 در هنگام اقامه نماز جماعت از خواندن نماز به صورت انفرادي پرهيز كرده و از صحبت كردن در صفوف نماز خودداري كنيد و از حرم نيز خارج نشويد .

 از بردن اشياي ممنوعه به داخل حرمين شريفين خودداري كنيد.

توصيه هايي براي جاها و موقعيت هاي مختلف

در مكه و مدينه جلسه هاي آموزشي مناسب توسط روحاني و مدير كاروان برگزار مي شود. شركت همه زائران دراين جلسه ها براي انجام مناسك ضروري است .

 در برنامه هاي جمعي كاروان مثل زيارت هاي دوره ، سروقت حاضر شويد و ازايجاد بي نظمي در كاروان جدا خودداري كنيد .

 در طول سفر از كمك به زائران سالخورده و ناتوان دريغ نكنيد.

 اعمال خود را همراه كاروان انجام دهيد تا دچار مشكل و سردرگمي نشويد .

 طوري برنامه ريزي كنيد كه وقت گرانبهايتان دربازار تلف نشود . خريدهايتان را به روزهاي آخر سفر موكول كنيد .

 در زيارت هاي دوره مكه و مدينه يك بطري كوچك آب همراه داشته باشيد.

 شماره و رنگ اتوبوس و‌آدرس محل اقامت را براي رفتن به مسجد الحرام و بازگشت به خاطر بسپاريد . توجه داشته باشيد كه براي استفاده از اين خطوط نبايد پول بپردازيد.

 اشياي قيمتي خود را به صندوق امانات هتل بسپاريد و هيچوقت پول زيادي با خود به همراه نداشته باشيد.

 مساحت مورد استفاده زائران در مشاعر و بويژه منا همه ساله با افزايش تعداد زائران كمتر مي شود. انتظار اين است كه دامنه صبر و شكيبايي در شب هاي اقامت در منا گسترش يابد.

 وسايل خود را براي نگهداري به افراد متفرقه نسپاريد.

 دوربين و تلفن همراه خود را به افراد ناشناس و حتي اشخاص ملبس به لباس ماموران انتظامي ندهيد .

هنگام زيارت جز سجاده و كتب ادعيه چيزي به همراه نداشته باشيد.

 همه پول نقد خود را در يك محل نگذاريد.

 هر گونه سرقت و موارد مفقودي را به مدير كاروان ، ستادهاي حج و زيارت و دفتر حراست اطلاع دهيد.

 براي خرد كردن پول ، با افراد آشنا همراه شويد .

 در همه نقاط شلوغ و پر ازدحام ، مواظب جيب و گوشي تلفن خود باشيد.

 حتما و به صورت جدي ، استاندارد بار را رعايت كنيد و خود و ديگران را به زحمت نيندازيد.

  سفارش هاي بهداشتي در سفر و مشاعر

 اكثر سرويس هاي بهداشتي در هتل ها و اماكن عمومي از نوع فرنگي است . تلاش كنيد قبل از سفر نحوه استفاد از اين گونه سرويس هاي بهداشتي را بياموزيد .

از انداختن اشياء در توالت هاي فرنگي جدا خودداري كنيد .

 از تردد با لباس هاي راحتي در راهروي هتل ها و ، خيابان ها و حرمين بپرهيزيد.

 به هنگام سوار شدن به اتوبوس ، رعايت نظم و ترتيب در جلوگيري از بروز هرگونه حادثه موثر است.

 خم شدن در ميان انبوه جمعيت و به هنگام طواف ، احتمال شكستگي دست و پاها را زياد خواهد كرد.

 دويدن به هنگام انجام سعي بين صفا و مروه احتمال ليز خوردن و شكستگي دست و پاها را به دنبال خواهد داشت.

 رعايت نظافت در چادرهاي عرفات محيط مناسبي را براي حضور معنوي فراهم خواهد كرد.

 ريختن زباله در سطل آشغال هاي تعبيه شده در صحراي عرفات ضروري است زيرا از شيوع بيماري جلوگيري مي كند.

 صعود به "جبل الرحمه " را با احتياط انجام دهيد و بدانيد كه قرار گرفتن بر روي تخته سنگ ها ، خطر سقوط به پايين و شكستگي را زياد خواهد كرد.

 بوسيدن نماد سنگي " جبل الرحمه " در عرفات عامل مناسب در ابتلا به بيماري هاي واگير دار خواهد بود.

 قرار گرفتن در زيرنور آفتاب و استعمال سيگار احتمال گرما زدگي را افزايش خواهد داد.

 نوشيدن آب از شيرهاي عمومي مناسب نيست . بهتر است از آب بطري براي نوشيدن استفاده شود.

 گرفتن مواد غذايي اهدايي كه مخصوص فقرا است ، درشان زائر ايراني نيست .

 عزيمت به همراه كاروان براي انجام رمي جمره خطر گم شدن را كاهش مي دهد .

 به هنگام رمي جمره مواظب برخورد سنگ ديگر زائران به سر و چشم خود باشيد.

 در زمان تراشيدن موي سر ، استفاده از پيش بند مخصوص در جلوگيري از آلوده شدن وبد منظره شدن محيط ، مفيد خواهد بود و انجام اين عمل در محل هاي تعيين شده در جلوگيري از آلوده شدن سايرمكان ها موثر است.

 تراشيدن موي سر در منا توسط افراد غير ايراني ، خطر مبتلا شدن به بيماري هاي خطرناك را افزايش مي دهد.

 دفع زباله در معابر منا ، خطر انتشار بيماري هاي واگيردار را تشديد خواهد كرد.

 مواظبت از دست ها  به هنگام جمع آوري سنگ در مشعر الحرام ، احتمال ايجاد زخم و انتقال عفونت را كاهش مي دهد.

 رعايت نظافت سرزمين منا ، همت همه زائران را طلب مي كند.

 رعايت نظافت و نظم و انضباط در قرار دادن وسايل ، امكان حضور سه روزه  در چادرهاي منا را آسان خواهد كرد.

 در جهت جلوگيري ازابتلا به بيماري ، شست و شوي دست با صابون مايع بسيار مفيد است.

 سفارش هايي براي بهداشت عمومي و بهداشت روان

 گذشت و همكاري در همه جا و همه وقت ، نيكو و پسنديده است اما در سفر حج بسيار مطلوب و در درجه اعلي است . شايسته است از هرگونه خرده گيري و ايرادهاي بي مورد ، بد زباني و آزار و اذيت ديگران و جنجال با ساير زائران در طول سفر خودداري كنيد.

 از كمك و همكاري به ساير زائران و عوامل اجرايي كاروان دريغ نكنيد .

 توقعات و انتظارات خود را در ايام سفر حج متعادل و منطقي كنيد .

 داشتن صبرو شكيبايي و تحمل سختي ها عامل مهم پيشگيري از مشكلات روحي و رواني در طول سفر و زمان بازگشت خواهد بود.

 با همسفران حج  حتي بعد از مراسم هم  اظهار محبت ، دوستي و مراوده داشته باشيد.

 نظم وترتيب زمان سرو غذا ، خواب و بيداري و استراحت روزانه و شبانه را دقيقا مراعات كنيد .

 از هرگونه پياده روي اضافي و در معرض نور آفتاب قرار گرفتن طولاني مدت اجتناب ورزيد .

 از هرگونه زياده روي در خوردن غذا خودداري كنيد.

 دستورات مصرف داروهاي قلبي و به خصوص داروهاي اعصاب و روان تجويزي پزشك معالج خود را دقيقا مراعات كنيد.

 حداكثر خويشتنداري ، تفاهم و سازش را با هم اتاقي ، هم كارواني و ساير زائران داشته باشيد.

 از سختگيري هاي بي مورد و افراط در خصوص اعمال و مناسك حج پرهيز كنيد .

 احساس آرامش روحي و رواني خود را با ذكر خدا و دعاو نيايش ترويج كنيد .

 پوشش حجاب اسلامي و رعايت شئونات اخلاقي را مورد توجه قرار دهيد.

 به سفارشات و توصيه هاي مدير ، روحاني و پزشك كاروان توجه وبژه داشته باشيد.

 در صورت پيدايش هرگونه علائم و عوارض و اختلالات رواني از قبيل بيقراري و بي خوابي ، افسردگي و اضطراب به پزشك كاروان خود مراجعه كنيد .

 مهمترين توصيه ما به زائران محترم اين است كه حتما جزوات اطلاع رساني را كه در اختيار شان قرار مي گيرد ، با دقت مطالعه كنند.