اگر جایی شنیدید که کشوری هست که اولین فیلم بلند سینمایی‌اش در سال 2012 ساخته شده است، یا به گوشتان خورد که در همان کشور هیچ سالن سینمایی دائر نیست و یا اینکه خبردار شدید که در گوشه‌ای از دنیا جشنواره‌ای سینمایی با مجوز رسمی برگزار می‌شود که فیلم‌هایش به دلیل نداشتن سالن سینما امکان اکران در همان گوشه‌ی دنیا را ندارند، می‌توانید شنیده‌های خود را باور کنید؛ چون کشوری به نام «عربستان سعودی» با این مشخصات روی نقشه وجود دارد که حتی می توانید به آن سفر کنید. البته برای سفر می توانید از همه وسیله ای استفاده کنید به جز قطار، چون این کشور راه آهن را مخالف احکام اسلام می داند!

وقتی سالن سینما نیست

کاروان های دانشجویی کشور قدم به کشوری می گذارند که سینما در آن سرنوشت عجیبی دارد! «عربستان سعودی» تنها کشور دنیاست که به علت اعتقاد حکومت به اينکه كه سينما موجب فساد و دوري مردم از دين مي‌شود، از دهه‌ی هفتاد تا امروز حتی یک سالن‌ سينما هم ندارد. نخستین فیلم بلند سینمایی ساخت این کشور در سال 2012 در عربستان تولید شده که البته موفق به دریافت مجوز نمایش در این کشور هم نشد؛ فیلمی به نام «وجده» به کارگردانی «هیفاء المنصور» اولین کارگردان زن عربستان. «وجده» تولید مشترک عربستان سعودی و آلمان است. شرکت «ریزر فیلم پروداکشنز»در آلمان و «روتانا استودیوز» متعلق به ولید بن طلال شاهزاده سعودی این فیلم را تهیه کردند. فیلم داستان یک دختر سعودی است که دوست دارد یک موتورسیکلت خریداری کند و با مشکلاتی روبرو می‌شود.

وقتی جشنواره‌ی سینمایی هست

البته با وجود تمام محدودیت‌ها، بازار تولید فیلم کوتاه و مستند در این کشور رونق نسبی دارد؛ از جمله برگزاری مسابقه منطقه‌ای فیلم کوتاه حسینی در شرق عربستان که به همت شیعیان عربستان و با هدف به تصویر کشیدن عاشورا و قیام امام حسین(ع) به صورت خلاقانه در ماه صفر سال 2012 و در سه بخش برگزار شد.

جالب آنکه بدانید عربستان تا سال 2000 هم مرکز دانشگاهی آموزش هنرهای نمایشی داشت، اما در همین سال با تعطیلی بخش هنرهاي نمايشي دانشگاه ملك سعود، همین کورسوی امید هم برای علاقه مندان به سینما در این کشور از دست رفت. عجیب‌تر آنکه عربستان سعودی با آنکه سالن سینما ندارد، اما جشنواره‌ی سینمایی دارد. البته جشنواره‌ای با شرایطی خاص. به طور مثال، در جشنواره‌ی فیلم عربستان که در سال 2012 با رقابت 74 فیلم در جده برگزار و جوایز آن در بخش‌های بهترین فیلم کوتاه، بهترین فیلم مستند، بهترین سناریو، بهترین فیلمبرداری، بهترین بازیگر مرد، بهترین بازیگر زن و بهترین کارگردانی اهدا شد، هیچ فیلمی از این جشنواره امکان اکران در عربستان را پیدا نکرد و این آثار تنها از طریق یک شبکه تازه تاسیس تلویزیونی در مجموعه شبکه تلویزیونی «روتانا» به نمایش درآمد.

اکران عمومی در فیس بوک

مردم البته توانستند در این جشنواره حضور یابند و آن هم به روشی خاص که از طریق فیسبوک! و جایزه مردمی نیز از همین طریق در این جشنواره اهدا شد. مسئولان برگزاری این جشنواره اعلام کرده‌اند که جشنواره‌ی فیلم سعودی اقدامی برای تجدید حمایت از ساخت فیلم سینمایی در این کشور بی‌سینما است و به نوعی «نقطه آغازین سینمای عربستان» خواهد بود.

از دانلود تا استادیوم

این سخت‌گیری در عربستان موجب شده تا بسیاری از کسانی که امکان سفر دارند، در آخر هفته برای دیدن فیلم‌های سینمایی از عربستان به بحرین سفر کنند و همچنین فروش فیلم‌های ویدئویی و پایگاه‌های دانلود فیلم و شبکه‌های ماهواره‌ای از اقبال بالایی برخوردار شده است. در همین حال در برخی مناطق عربستان سعودی استادیوم‌ها و سالن‌های ورزشی به محل پخش فیلم تبدیل شده است، به گونه‌ای که پایان هفته این اماکن در اختیار تماشاگران سینما است. اما با همه این احوال چتر نظارتی و گشت‌های بازرسی بر همین باشگاه‌ها هم گسترده شده تا بر نحوه نمایش فیلم‌های سینمایی در آنها نظارت کنند. حال باید به دنبال یک شاهد عینی بگردیم تا بدانیم آیا با فیلم تماشا کردن جوانان هم با همان جدیتی برخورد می کند که در مدینه جلوی زیارت قبور پیامبر اکرم و ائمه معصومین توسط زائرین مسلمان را می گیرند یا خیر؟ اگر اینطور باشد همان بهتر که این کشور بدون سینما بماند!